काठमाडौँ, १ कात्तिक । नेपालीहरुको महान पर्व शुरु भइसकेको छ । यसका लागि सबैले आ–आफ्नै किसिमले विभिन्न योजनाहरु बनाएका हुन्छन् । यस समय रमाइलो तथा काम गर्ने नाममा अधिकांशले आफ्नो निन्द्रा समेत खेर फाल्ने गर्छन् । जुन स्वास्थ्यको दृष्टिकोणले हानिकारक मानिन्छ ।
सामान्यतयाः एक स्वस्थ व्यक्तिका लागि ८ घन्टाको उचित निन्द्रा आवश्यक हुन्छ । निन्द्राले व्यक्तिले खाएका खाना राम्ररी पचाउनदेखि मानसिक रुपमा फ्रेस राख्न समेत मद्दत गर्छ । यसकारण पनि विज्ञहरु आवश्यक निन्द्रा सुत्नको लागि सल्लाह दिन्छन् । तर, पर्वको रमझमका नाममा व्यक्तिहरुले लामो समयसम्म निन्द्रा खेर फाल्नाले यसले व्यक्तिमा निम्न किसिमका विभिन्न समस्याहरु निम्त्याउने उनीहरुको राय छ :
अनिदो अथवा निन्द्राका अभावमा शरीरमा देखिने शारीरिक एवम् मानसिक समस्याहरु
शारीरिक समस्याहरु
-पाचन प्रणालीमा समस्या देखिनु
-छालामा मसिना बिबिराहरु आउनु
-आँखा पोल्नु
-मोटोपन बढ्नु
-मुटु सम्बन्धिको समस्या
-उच्च रक्तचाप
-प्रतिरोध प्रणालीको समस्या
-मधुमेहको जोखिम बढ्नु ।
मानसिक समस्याहरु
-स्मरण शक्तिमा हृास आउनु
-मुड स्विंग हुनु
-ध्यान केन्द्रित गर्न नसक्नु
-एन्जाइटी बढ्नु
-डिप्रेशनको उच्च सम्भावना
-र, आत्महत्याका सोचहरु आउनु ।
समाधानका उपायहरु
माथि उल्लेखित समस्याको जोखिम कम गर्ने भरपर्दो उपाय भनेकै पर्याप्त मात्रामा सुत्नु हो । यद्यपि यसको हकमा पनि व्यक्ति कति समय सुत्यो भन्दा पनि कस्तो निन्द्रा सुत्यो? भन्ने कुरा महत्वपूर्ण रहन्छ । चिकित्सा क्षेत्र अन्र्तगत ‘साउन्ड स्लिप’(उचित निन्द्रां) लाई महत्वपूर्ण पक्षको रुपमा लिइन्छ ।
अर्थात्, कुनैपनि व्यक्तिको सुताईको अवधि कति समय रहेको छ? भन्दा पनि चिकित्सा क्षेत्रअन्र्तगत सो व्यक्तिले कति अवधि उचित निन्द्रा सुत्यो भन्ने कुरा महत्वपूर्ण रहन्छ । तसर्थ माथि उल्लेखित समस्या नदेखियोस् भन्नका लागि पनि हामीले पर्याप्त मात्रामा उचित निन्द्रा उपभोग गर्नु अत्यावश्यक रहेको छ ।
यसबाहेक माथिका जोखिम कम गराउन र उचित निन्द्रा प्राप्त गर्न विशेष ध्यान दिनुपर्ने पक्षहरु निम्न रहेका छन्ः
-सुत्ने र उठ्ने आफ्नो नियमित तालिकालाई अनुशरण गर्ने
-राति सुत्ने समयमा मसालेदार खाना खाएमा निन्द्रा नलाग्ने भएकाले सुत्नुभन्दा २÷३ घन्टा अगाडि नै रात्रीभोजन गर्ने
-नियमित शारीरिक व्यायाम गर्ने
-योगा वा ध्यान गर्ने
-अल्कोहोल सेवनबाट टाढै रहने
-सकभर निन्द्रा खेर नफाल्ने र बाध्यतावश् यस्तो स्थिति आइपरे यो क्रमलाई लामो समय नदोहो¥याउने ।
