काठमाडौँ, १५ मंसिर । मानवीय स्वास्थ्य र वातातवरणीय पक्षको सम्बन्ध रहेको धेरैलाई थाहा छ । तर, बाहिरी मौसमको प्रभाव हाम्रो मानसिक स्वास्थ्यमा पनि पर्छ भन्ने तथ्य भने जोकोहीलाई थाहा नहुन सक्छ ।
अझ विशेषगरी यस किसिमको प्रभाव तुलनात्मक रुपमा जाडोयाममा बढी देखिने विज्ञहरु बताउँछन् । ‘सीजनल अफेक्टिव डिसअर्डर’ अर्थात् ‘एसएडी’ पनि भनिने यो समस्या जबजब मौसम बद्लिए तबतब व्यक्तिको मन, मस्तिष्क र हार्माेन्समा परिवर्तन भई यसका लक्षणहरु थाल्छ ।
परिणामस्वरुपः व्इक्तिमा जाडोयाममा उदासिनता बढ्न थाल्छ । यसैकारण पनि अधिकांश व्यक्तिहरुले जाडोयाममा बढी मुड स्वींग भएको अनुभव गर्छन् । यसबाहेक व्यक्तिमा डिप्रेशनको लक्षण समेत बढ्छ ।
कारण
जाडोयाममा झण्डै ४० प्रतिशत महिला डिप्रेशनको शिकार हुने गरेको विभिन्न तथ्यले जनाएको छ । जाडोमा शरीरको मेटाबोलिज्म प्रक्रिया सुस्त हु भएकाले यसको असर हाम्रो मन मस्तिष्कमा पर्ने मानसिक स्वास्थ्य तथा व्यवहार विज्ञान, फोर्टिस अस्पताल नोएडा का डा. मनु तिवारी बताउँछिन् । यसैकारण व्यक्ति अल्छि हुनुका साथै कमजो हुने तथा एक्लो महशुस गर्न थाल्ने उनको भनाई छ ।
लक्षणहरु
–थकान
–टाउको दुख्नु
–शरीर आलस्य हुनु
–काममा मन नलाग्नु
–एक्लोपन र बेचैनी महशुस, हुनु
–र, सानो कुरामा पनि तनाव लिनु ।
बच्ने उपाय
जाडोयाममा देखिने यस्ता समस्याबाट टाढा रहन सर्वप्रथम हामीले शरीरलाई सकभर न्यानो र तातो बनाइराख्न अत्यन्त आवश्यक छ । यसका लागि व्यक्तिले निम्न पक्षमा ध्यान दिनु पर्दछ :
–खानामा भरपूर्ण पोषणतत्वको समावेश
–आफुलाई खुशी मिल्ने काम गर्ने
–संगीत सुन्ने
–किताब पढ्ने र सिनेमा हेर्ने
–शारीरिक व्यायाम
–रचनात्मक क्रियाकलापमा समय व्यतीत गर्ने
–साथी तथा परिवारसंगै घुलमिल हुने
–मनमा नकारात्मक विचार आउन नदिने
–र, अन्त्यमा एक्लै कोठमा नबस्ने ।
