जेनेभा । विश्व स्वास्थ्य संगठनले सन् २०१९ देखि सुरु गरेको ग्लोबल हेल्थ लिडर्स अवार्डबाट यसवर्ष दुईजना सम्मानित भएका छन् । संगठनको ७६ औं महासभाको उद्घाटन सत्रमा प्रजातान्त्रिक गणतन्त्र कङ्गोका प्रोफेसर मुयेम्बे ताम्फन र बेल्जियमका प्रोफेसर पिटर पियोट सम्मानित भएका हुन् ।
इबोला भाइरस, एचाआईभी एड्स लगायत रोगहरूको नियन्त्रण, व्यवस्थापन र उपचारमा आविष्कार र नेतृत्व गरेको भन्दै ताम्फन र पियोटलाई विश्व स्वास्थ्य संगठनका प्रमुख टेड्रोसले आइतवार हजारौं सहभागीका बीच ग्लोबल हेल्थ अवार्डले सम्मानित गरेका हुन् । जसलाई डब्लुएचओ लाइफटाइम एचिभ्मेन्ट अवार्ड पनि भन्ने गरिन्छ ।
प्रोफेसर मुयेम्बे ताम्फनले प्रजातान्त्रिक गणतन्त्र कंगो, अफ्रिकी क्षेत्र र विश्वव्यापी समुदायमा स्वास्थ्य परिणामहरू सुधार गर्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेका छन्। प्रोफेसर ताम्फम किन्शासाको बायोमेडिकल अनुसन्धान को राष्ट्रीय संस्थानको महानिर्देशक र किन्शासा मेडिकल स्कूल विश्वविद्यालयमा माइक्रोबायोलोजी को पूर्ण प्राध्यापक पनि हुन् ।
प्रोफेसर ताम्फन इबोलाको सन् १९७६ मा भएको पहिलो महामारीताका त्यसको प्रतिरोधी उपचार पद्धती पत्ता लगाउने वैज्ञानिक टोलीका एक सदस्य पनि थिए। उनले पछि भाइरस विरुद्धको पहिलो प्रभावकारी उपचार र प्रयोगात्मक इबोला भाइरस रोग खोपको प्रयोगको डिजाइन गर्न पनि मद्दत गरे। उनले प्रजातान्त्रिक गणतन्त्र कंगोको वैज्ञानिक क्षमता निर्माण गर्न अथक परिश्रम गरेका छन् भने धेरै अनुसन्धान सुविधाहरू स्थापना गरेका छन्, र संक्रामक रोगहरूसँग लड्न डब्लुएचओसँग सहकार्यपनि गरेका छन् ।
बेल्जियमका प्रोफेसर पियोटलाई महामारी र अन्य महत्त्वपूर्ण विश्वव्यापी स्वास्थ्य चुनौतीका सन्दर्भमा उनको असाधारण नेतृत्वको लागि पुरस्कृत गरिएको जनाइएको छ । उनले प्रमुख विश्वव्यापी स्वास्थ्य पहलहरू जस्तै युएनएड्स ग्लोबल कोष जसले विश्वभरि स्वास्थ्य परिणामहरू सुधार गरेको छ त्यसको स्थापना गर्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेका छन् । उनको नेतृत्वमा, एचाआईभी एड्स बिरूद्ध विश्वव्यापी कार्यहरु भएका छन् । उनले विभिन्न संयुक्त राष्ट्र संघका संस्थाहरूलाई सँगै ल्याएर संयुक्त राष्ट्र सुधारका लागि पनि काम गरेको डब्लुएचओले जनाएको छ ।
प्रोफेसर पियोटले इबोला भाइरसको प्रारम्भिक खोजमा पनि भूमिका खेलेका थिए र पहिलो प्रकोपलाई नियन्त्रण गर्न क्षेत्रीय महामारी विज्ञान अनुसन्धानमा भाग लिएका थिए ।
प्रोफेसर पियोट डब्लुएचओ अध्यक्षका विशेष सल्लाहकार, ग्लोबल हेल्थका प्रोफेसर र लन्डन स्कूल अफ हाइजीन एन्ड ट्रपिकल मेडिसिनका पूर्व निर्देशक पनि हुन्।
