महिलाहरूमा रक्तअल्पता (एनिमिया) को समस्या निरन्तर बढ्दै गएको देखिन्छ । रेडक्लिफ ल्याब्सद्वारा गरिएको एक अध्ययन अनुसार एसियाली महिलाहरू रक्तअल्पताको गम्भीर जोखिममा छन् । अनुसन्धानले देखाएको छ कि प्रत्येक पाँचमध्ये तीन महिलामा रक्तअल्पताको सम्भावना उच्च छ ।
रक्तअल्पता के हो ?
विश्व स्वास्थ्य संगठन का अनुसार, रक्तअल्पता एक गम्भीर स्वास्थ्य अवस्था हो, जुन प्रायः शरीरमा फलाम (आइरन) को कमीका कारण हुन्छ ।
यदि समयमा नियन्त्रण नगरिएमा, रक्तअल्पताले थकान, कमजोरी, सास फेर्न गाह्रो हुने जस्ता समस्या निम्त्याउन सक्छ। यो अवस्था हेमोग्लोबिनको कम स्तरका कारण देखा पर्छ, जुन रातो रक्त कोशिकाहरूमा अक्सिजन बोक्ने प्रोटिन हो ।
महिलाहरूमा रक्तअल्पताको जोखिम किन बढी हुन्छ ?
रेडक्लिफ ल्याब्सको अध्ययनले महिलाहरूमा रक्तअल्पताको जोखिम पुरुषको तुलनामा तीन गुणा बढी देखाएको छ ।
महिनावारीको दौरान रक्तस्राव: किशोरी तथा युवतीहरू विशेष गरी गम्भीर रक्तअल्पताबाट प्रभावित हुन सक्छन्, किनभने महिनावारीको समयमा रगतसँगै फलामको हानि हुन्छ । यो जोखिम बढी रक्तस्राव हुने महिलाहरूमा झन् उच्च हुन्छ ।
अपूर्ण आहार र पोषणको कमी: यदि खानामा पर्याप्त मात्रामा फलाम समावेश छैन भने शरीरमा यसको कमी हुन सक्छ, जसले रक्तअल्पताको सम्भावना बढाउँछ ।
गर्भावस्था र सुत्केरी अवस्था: गर्भवती महिलाहरूमा फलामको माग उच्च हुन्छ, र यदि पूर्ति हुन सकेन भने उनीहरू गम्भीर रक्तअल्पताबाट ग्रस्त हुन सक्छन् ।
रक्तअल्पताबाट बच्ने उपायहरू
रक्तअल्पताको जोखिम कम गर्न महिलाहरूले निम्न उपायहरू अपनाउन सक्छन्:
-आइरनयुक्त खानेकुरा समावेश गर्नु – हरियो पातदार सागसब्जी, दाल, बदाम, मासु, फलफूल जस्ता खानेकुराहरूले शरीरमा फलामको मात्रा बढाउन मद्दत गर्छ ।
-नियमित स्वास्थ्य परीक्षण – नियमित स्वास्थ्य जाँच गराउँदा रक्तअल्पता प्रारम्भिक चरणमै पत्ता लगाउन सकिन्छ, जसले गर्दा प्रभावकारी उपचार सम्भव हुन्छ ।
– आइरन सप्लिमेन्टको प्रयोग – गम्भीर अवस्थामा, चिकित्सकको सल्लाहअनुसार आइरन सप्लिमेन्ट लिँदा सुधार आउन सक्छ ।
– सन्तुलित पोषण र जागरूकता – सन्तुलित आहारको प्रवर्द्धन र रक्तअल्पता सम्बन्धी सचेतनाले यस समस्याबाट बच्न सहयोग गर्दछ ।
यदि महिलाहरूले उचित पोषण र आवश्यक हेरचाह पाए, भने रक्तअल्पताको जोखिम उल्लेखनीय रूपमा घट्न सक्छ, जसले उनीहरूको समग्र स्वास्थ्यलाई सुधार गर्न मद्दत गर्दछ।